به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «(مقدمه‌ای بر روش) سیاست‌گذاری فرهنگی» به‌قلم کیومرث اشتریان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، سه‌شنبه (۱۲ دی‌ماه) در سالن کنفرانس انجمن جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

این نشست با حضور ناصر فکوهی، انسان‌شناس، پژوهشگر، نویسنده و مترجم، علی ربیعی، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، جامعه‌شناس سیاسی و پژوهشگر حوزه مدیریت، نعمت‌الله فاضلی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، انسان‌شناس و پژوهشگر مطالعات فرهنگی و کیومرث اشتریان، نویسنده کتاب برپا شد.

فکوهی که دبیر این نشست نیز بود، گفت: کتاب «سیاست‌گذاری فرهنگی» مانند هر کتاب دیگری جنبه‌های مثبت و منفی بسیاری دارد. ایران، سرزمینی است که به‌دلیل موقعیت بین‌المللی و قرار گرفتن بر سر راه فرهنگ‌های مختلف، قابلیت اجرای سیاست‌های یکسان در آن وجود ندارد. 

این پژوهشگر انسان‌شناس افزود: دولت در كشور ما مانند بسیاری کشورهای دیگر مدیر اصلی در سیاستگذاری‌های فرهنگی کشور به‌شمار می‌رود اما در کشورهای پیشرفته، این مساله برون‌سپاری شده و کم‌کم در اختیار مردم قرار گرفته است. 

استادیار دانشگاه تهران بیان کرد: این کتاب بحث روش‌شناسی سیاست فرهنگی را مشخص می‌کند و نگاهی سیاسی و سیاستگذارانه به مفهوم فرهنگ دارد. مساله فرهنگ، کنش فرهنگی و امکان کنش فرهنگی به اصل کنش بازمی‌گردد و تا زمانی که کنشی فرهنگی رخ ندهد، وضعیت سیاستگذاری فرهنگی نیز بهبود پیدا نخواهد کرد.

ربیعی در ادامه این نشست گفت: افرادی که بتوانند در حوزه مطالعات فرهنگی، سیاستگذاری و نقد را با هم پیوند دهند، کار بزرگی می‌کنند و این اتفاق در این کتاب رخ داده است. از بزرگترین مسایلی که سیاستگذاران فرهنگی به آن توجهی ندارند، مساله محیط و جامعه است، یعنی سیاست‌ها بدون آگاهی از محیط‌های مختلف و همگی به‌صورت یکسان برنامه‌ریزی می‌شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور ادامه داد: کتاب‌های بسیاری درباره سیاستگذاری فرهنگی نوشته شده اما معمولا به تکرار منابع گوناگون پرداخته‌اند. با این‌که «سیاست‌گذاری فرهنگی» کتابی کاربردی به‌شمار می‌رود اما الگویی برای سیاستگذاری فرهنگی ارایه نمی‌دهد.

این جامعه‌شناس سیاسی افزود: باید بتوان فرایند سیاستگذاری و اشکالات آن را در ایران نقد و آسیب‌شناسی کرد. این مساله که افراد جامعه در این سیاستگذاری‌ها نادیده گرفته می‌شوند، اشتباهی است که سیاستگذاران با آن دست‌به گریبان‌اند. همچنین باید دانست که شکافی میان فرهنگ رسمی و فرهنگ جاری در جامعه ایجاد شده که با سیاستگذاری‌های اشتباه، این شکاف روزبه‌روز عمیق‌تر می‌شود.

فاضلی نیز در این نشست گفت: نقد دانشگاهی فهم تازه‌ای از کتاب به‌دست می‌دهد. در این کتاب که مخاطب آن دانشجویان و مدیرانند، مساله اصلی سیاستگذاری فرهنگی است و نه سیاست فرهنگی و این سیاستگذاری قواعدی دارد که در این کتاب به آن‌ها پرداخته می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مردم به‌عنوان صاحبان فرهنگ و به این بهانه که دولت سیاستگذار کلان فرهنگی به‌شمار می‌آید، نباید عرصه را خالی کنند. انسان‌ها موضوع اصلی فرهنگ‌اند اما سیاستگذاران هنگام تصمیم‌گیری، آن‌ها را فراموش می‌کنند. نقدهایی را که در کتاب آورده شده است، می‌توان در خدمت به اصلاح نظام مدیریت فرهنگی کشور استفاده کرد.

این پژوهشگر مطالعات فرهنگی با اشاره به ویژگی‌های کتاب «سیاست‌گذاری فرهنگی» توضیح داد: کتاب نثر روانی دارد و براساس نظمی منطقی و منسجم نوشته شده است، همچنین نشان‌دهنده آشنایی نویسنده با مقوله سیاستگذاری فرهنگی در ایران است. مثال‌هایی که در متن آورده شده‌اند، مناسبند و نویسنده تلاش کرده تا متن را بومی‌سازی کند اما مقایسه تهران که محل تمرکز سرمایه‌های فرهنگی به‌شمار می‌رود با سراسر ایران کار درستی به‌نظر نمی‌رسد.

اشتریان نیز در آغاز نشست، با معرفی کوتاهی از کتاب گفت: وجود کتاب‌های مقدماتی و آشناکننده در حوزه سیاستگذاری فرهنگی و عمومی بسیار مهم است ولی چنین کتاب‌هایی در ایران اندک‌‌اند. نوشتن کتاب جامع در هر حوزه‌ای کار دشواری است و ادعا نمی‌کنم که کتاب ایراد و نقص ندارد اما در پنج فصل کتاب تلاش کردم تا روش شناسایی مساله‌های موجود در سیاستگذاری فرهنگی را بیان کنم.

دانشیار دانشگاه تهران افزود: معضل بزرگی که در ایران وجود دارد، نادیده گرفتن شیوه و متدولوژی در شناسایی مسایل است. وقتی می‌توان درباره سیاستگذاری فرهنگی صحبت کرد که پیش از آن صورت مساله مشخص شده باشد و اهمیت روش‌شناسی و دانستن آن در این‌جا معلوم می‌شود. 

نویسنده کتاب «(مقدمه‌ای بر روش) سیاست‌گذاری فرهنگی» توضیح داد: دغدغه اصلی کتاب روش است. اجرای پژوهش از بزرگترین مشکلات در حوزه‌های مختلف به‌شمار می‌رود. بارها پیش آمده که سیاستگذاری صورت گرفته است و افراد به محتوای آن معترضند اما درباره شیوه و چگونگی اجرای آن طرح پرسشی نمی‌شود. این پرسش نشدن درباره شیوه اجرای پژوهش‌ها، یعنی فراموش کردن روش که مشکل بنیادین در سیاستگذاری‌های کلان نیز به‌شمار می‌رود. 

وی در پایان سخنانش بیان کرد: حامی این کتاب، اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران بود و بنابراین در پایان هر فصل، به سیاستگذاری‌های فرهنگی در این سازمان توجه شده است. 

نشست نقد و بررسی کتاب «(مقدمه‌ای بر روش) سیاست‌گذاری فرهنگی» با پرسش و پاسخ دانشجویان حاضر در مراسم ادامه یافت و در پایان نیز تقدیرنامه‌ای از سوی «پنجمین جشنواره برترین‌های پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری» به‌دلیل انتخاب این کتاب به‌عنوان کتاب برتر این جشنواره به کیومرث اشتریان اهدا شد.

کتاب «(مقدمه‌ای بر روش) سیاست‌گذاری فرهنگی» در 370 صفحه و با شمارگان دو هزار و 200 نسخه از سوی انتشارات جامعه‌شناسان‏‫ با همکاری اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران منتشر شده است.